Einde afwerkingsregel van zonevreemde wachtgevels?

Een andere nieuwigheid van het zgn. Verzameldecreet is het quasi ten grave dragen van de zgn. afwerkingsregel.

Deze afwerkingsregel is er gekomen met het oog op het wegwerken van onafgewerkte wachtmuren van bestaande woningen in een niet voor woningbouw bestemd perceel (artikel 4.4.3 VCRO).

De bepaling laat toe om storende en landschappelijk onaantrekkelijke wachtmuren op een adequate manier weg te werken, zonder dat de hoofdbestemming van het gebied in het gedrang komt. Er werden hiervoor evenwel strikte voorwaarden opgelegd.

Zo mocht o.a. het perceel waarop de nieuwe woning wordt opgericht niet groter zijn dan 650 m², het bouwvolume van de woning niet groter zijn dan 1000 m³, de aanpalende bestaande woning of woningen is of zijn per 1 september 2009 op het ogenblik van de vergunningsaanvraag voor de nieuwe woning hoofdzakelijk vergund en niet verkrot, … en er moest sprake zijn van een wachtmuur.

In de praktijk is er vaak discussie over wat er moet worden verstaan onder de notie wachtmuur.

Voorstanders van de regel trachten hieraan evident een brede interpretatie te geven.

In het antwoord op de parlementaire vraag nr. 449 van 5 mei 2011 antwoordde de Vlaamse minister van Financiën, Begroting, Werk, Ruimtelijke ordening en Sport, dat het de bedoeling was om de notie ‘"wachtmuur" strikt te beperken. Ik ben niet van plan om initiatieven te nemen om hierin verandering te brengen. […]’

Met het Verzameldecreet wordt deze regeling 13 jaar later werkelijk bijzonder strikt beperkt.

Onder motivatie dat de afwerkingsregel in zijn huidige vorm leidt tot uitbreiding van de lintbebouwing, tot extra ruimtebeslag en tot bijkomende zonevreemdheid en daarmee dus in aanvaring komt met vrijwaring van de open ruimte en de bouwshift, wordt de regeling opgeheven. Deze regel zal enkel nog kunnen worden toegepast in woonreservegebieden. Wel wordt in dat geval de beperking dat het perceel waarop de nieuwe woning wordt opgericht niet groter mag zijn dan 650 m² opgeheven.

De voorwaarden voor de nieuwe regeling zullen vanaf de inwerkingtreding dan ook als volgt luiden:

‘Voor een perceel dat in een woonreservegebied ligt, kan een omgevingsvergunning voor het bouwen van een eengezinswoning worden afgegeven, indien voldaan is aan alle hiernavolgende voorwaarden :

1° de nieuwe woning is van :

a) hetzij het driegeveltype, in welk geval zij aangebouwd wordt bij een wachtmuur van een bestaande woning op een belendend perceel,

b) hetzij het gesloten bouwtype, in welk geval zij gebouwd wordt op een perceel dat gelegen is tussen twee wachtmuren;

2° ;

3° het bouwvolume van de nieuwe woning bedraagt ten hoogste 1 000 m3;

4° de aanpalende bestaande woning of woningen is of zijn per 1 september 2009 op het ogenblik van de vergunningsaanvraag voor de nieuwe woning hoofdzakelijk vergund en niet verkrot.

De mogelijkheid, vermeld in het eerste lid, geldt niet als een aanbouw bij de bestaande woning of woningen uitdrukkelijk verboden wordt door een bijzonder plan van aanleg of een ruimtelijk uitvoeringsplan.’

Deze aangepaste regel is van toepassing op aanvragen die worden ingediend na de datum van inwerkingtreding van het wijzigingsdecreet (10 dagen na publicatie hiervan in het Belgisch Staatsblad).

Voor wat betreft de tot op vandaag bestaande afwerkingsregel wordt voorzien in een uitdoofregeling van 3 jaar, zodat eigenaars van gronden, die verworven zijn voor de inwerkingtreding van de aangepaste regeling, nog de tijd hebben de nodige vergunning aan te vragen.

Voor wie op vandaag nog geen eigenaar is van dergelijke gronden en aanspraak wensen te maken op de afwerkingsregel of reeds in het bezit van is van dergelijke gronden, dringt zodus de tijd.