Raad van State verwerpt 2 vorderingen tot schorsing gericht tegen fusies gemeenten
In net gepubliceerde arresten van 28 maart 2024 verwerpt de Raad van State 2 vorderingen tot schorsing ingesteld tegen gemeenteraadsbeslissingen tot goedkeuring van het gezamenlijk voorstel tot samenvoeging van verschillende gemeenten.
Het arrest met nr. 259.313 handelt over de samenvoeging van de gemeenten Beveren, Kruibeke en Zwijndrecht, terwijl nr. 259.314 handelt over de fusie tussen de gemeenten Ruiselede en Wingene.
In beide gevallen is sprake van de goedkeuring van een gezamenlijk voorstel tot samenvoeging door de gemeenteraad. Op grond van artikel 347 van het Decreet Lokaal Bestuur moet eerst dergelijk voorstel te worden goedgekeurd, waarna dit moet worden ingediend bij de Vlaamse regering. Daarna begint normaliter een periode van ‘lopende zaken’ te lopen, waarna de Vlaamse regering het voorstel tot samenvoeging bij het Vlaams parlement kan indienen als ontwerp van samenvoegingsdecreet.
De procedure m.b.t. de gemeenten Beveren, Kruibeke en Zwijndrecht is een schorsingsprocedure. Elk van de onderscheiden gemeenten stemt middels gemeenteraadsbeslissingen in met het gezamenlijk voorstel tot samenvoeging. Door de samenvoeging van deze gemeenten zouden deze in de toekomst behoren tot de provincie Oost-Vlaanderen. Dit laatste element wordt door de Raad van State aanzien als een intrinsiek vrijblijvend advies en vormt dus geen aanvechtbare voorbeslissing. Het zou alleen aan het Vlaams parlement toekomen om de grenzen van de provincies te wijzigen. Verder gaat het arrest ook in op de aanduiding van de algemeen directeur, financieel directeur en enkele andere ambten. Volgens verzoekende partijen had dit in besloten stemming moeten gebeuren. De Raad oordeelt dat de aanwijzing van coördinatoren niet bij afzonderlijke stemming moet worden beslist en ook niet in een besloten vergadering of geheim moet gebeuren.
De procedure m.b.t. de gemeenten Ruiselede en Wingene betreft eveneens een schorsingsprocedure. Ondanks het overweldigende negatieve resultaat van de volksraadpleging (91,44% stemt tegen de fusie) besluiten de gemeenteraden van de onderscheiden gemeenten tot goedkeuring van het gezamenlijke voorstel tot samenvoeging. Voor deze samenvoeging werd intussen ook een ontwerp van decreet ingediend bij het Vlaams parlement. Verzoekers enten hun spoedeisendheid op de aankomende gemeenteraadsverkiezingen en de wijziging van de kieskringen die hiermee gepaard gaat.
De Raad van State oordeelt evenwel dat de nieuwe gemeente niet tot stand komt door de bestreden gemeenteraadsbeslissingen, maar slechts tot stand komt ten gevolge van het samenvoegingsdecreet. Ook de organisatie van de verkiezingen veronderstelt een samenvoegingsdecreet waarmee een nieuwe gemeente wordt opgericht. De vordering tot schorsing wordt dus verworpen.